Chiếm 10% dân số tỉnh Quảng Trị, người Vân Kiều hàng ngàn đời nay vẫn duy
trì nét truyền thống văn hóa độc đáo trong đám cưới. Đây là một nét đẹp trong
đời sống hôn nhân gia đình mà chúng tôi được chứng kiến. Khi những đôi trai gái
đến tuổi trưởng thành. Muốn dòng họ công nhận là vợ chồng, người Vân Kiều Quảng
Trị phải trải qua hai lần cưới. Theo tục cưới hỏi của người Vân Kiều hai lần
cưới được tổ chức gọi chung là “Râng”. Lần cưới thứ nhất (Etla cuôi) khi đôi
trai gái lớn khôn, đã tìm thấy người mình “ưng bụng”, họ ra mắt đại diện hai
bên gia đình đó là ông cậu rồi tổ chức đám cưới. Lần cưới này tùy theo hoàn
cảnh kinh tế hai bên gia đình có thể tổ chức đơn sơ hoặc tổ chức trọng thể,
linh đình rồi hai người về sống chung với nhau. Đám cưới lần thứ hai (Col)
không hạn định, có thể một thời gian ngắn sau đó, cũng có thể một vài năm, có
trường hợp đến vài chục năm, cũng có người đến chết vẫn chưa làm xong đám cưới.
Bốn mươi bốn năm mới làm xong đám
cưới:
Đôi vợ chồng có tên là Hồ Kêng (tức Vỗ Lịch) 60 tuổi và Hồ Két (tức Mụn
Két) 55 tuổi ở tại thôn Pa Hy, xã Tà Long (huyện Đakrông - Quảng Trị) cưới nhau
lần thứ nhất vào năm 1970. Giờ đây con cái Vỗ Lịch và Mụn Két đã lập gia đình
hết rồi, có con cháu đề huề thì ông bà mới tổ chức đám cưới vào tháng 3 năm
2014. Vỗ Lịch vui vẻ kể chuyện với chúng tôi “bốn mươi bốn năm mới làm xong đám
cưới, hồi đó chúng tôi lấy nhau còn chiến tranh, đám cưới chỉ làm cho có lễ,
giờ đời sống khá hơn, có của cải hơn chúng tôi làm đám cưới lớn để hai bên gia
đình công nhận chúng tôi là vợ chồng chính thức”.
Vợ chồng Hồ Văn Chương (sinh năm 1948) và Hồ Thị Hồng (sinh năm 1962)
cũng trú tại thôn Pa Hy, xã Tà Long làm đám cưới đầu tiên vào năm 1993 đến năm
2012 mới tổ chức cưới lại. Trong ngôi nhà lá đơn sơ của mình bên đồng lúa phía
chân đồi xanh thẩm, ông Chương và bà Hồng ngồi tựa vai nhau kể chuyện với chúng
tôi. Ông Chương là cựu chiến binh chống Mỹ, đi đánh giặc miết đến ngày trở về
cưới vợ ông đã bước sang tuổi 45. Người mà ông yêu thương vẫn chờ đợi ông ngày
chiến thắng trở về. Theo ông Chương, cưới lần thứ hai là lúc để gia đình hai
bên công nhận vợ chồng, cũng là dịp báo cáo với gia đình hai bên tình hình đời
sống vợ chồng. Đám cưới lần hai được tổ chức tại nhà người vợ, khi gia đình
người chồng đã thấy điều kiện kinh tế gia đình mình có đủ để sắm lễ vật (lễ vật
lớn là 01 con trâu nhưng thường là 01 con lợn, 01 con dê, 05 con gà kèm một số
lễ vật như rượu, nếp và một ít tiền) họ nhà chồng thông báo với họ nhà vợ rồi
đám cưới được tổ chức. Sáng sớm, dòng họ nhà trai cùng con cháu mang theo những
lễ vật đã sắm sửa đầy đủ rồi cùng dắt nhau đến nhà gái. Tại đây, đám cưới được
diễn ra thường là hai ngày, có khi đến ba ngày. Hai bên dòng họ cùng làm lễ,
mọi người uống rượu chúc mừng cho đôi vợ chồng được sống hạnh phúc. Lần cưới
này cũng là lần chú rễ được công nhận là “con rễ chính thức”.
Cưới hai lần và sự duy trì của
cuộc sống hạnh phúc:
Tục “Râng” nó không những là nét đẹp trong cưới xin của người dân tộc Vân
Kiều.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, bà Hồ Thị Kim Cúc - Phó Chủ tịch Ủy
ban Nhân dân huyện Đakrông nói rằng “ Râng là truyền thống tốt đẹp đó dân tộc Vân
Kiều vẫn gìn giữ cho đến ngày hôm nay. Râng đã giúp các đôi vợ chồng ý thức duy
trì hạnh phúc lứa đôi, bất cứ đôi vợ chồng người Vân Kiều nào cũng đều trãi qua
hai lần cưới. Nếu chưa tổ chức được hai lần cưới thì dù có chết đi giữa người
chồng và người vợ vẫn chưa thể được coi là vợ chồng. Râng cũng có thể tổ chức
tập thể, với hình thức tổ chức này đám cưới sẽ linh đình hơn”
Bài và ảnh: Hoàng
Văn Tiến
-
70/KH-BDT - Kế hoạch Duy trì và củng cố chỉ số hiệu quả quản trị hành chính công (PAPI) năm 2021
-
07/2021/NĐ-CP - Quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025
-
67/BDT-VP - Kế hoạch Xây dựng cơ quan, đơn vị đạt tiêu chuẩn “An toàn về an ninh, trật tự” năm 2021
-
68/KH-BDT - Kế hoạch thực hiện công tác pháp chế năm 2021
-
65/KH-BDT - Kế hoạch thực hiện công tác dân vận chính quyền năm 2021
Đang truy cập: 31
Hôm nay: 262
Hôm qua: 411
Trong tháng: 11,892
Tổng lượt truy cập: 196,739